تربیت ولایی6
سؤال اول:چرا می گوییم تربیت باید به صورت قطره چکانی اتفاق بیفتد؟
چون از بین رفتن و به وجود آمدن یک صفت در انسان به صورت قطره چکانی صورت می گیرد.
مثلا انسان خسیس برای ایجاد روحیه ی سخاوت باید آنقدر با خودش کار کند و نفس خود را وادار کند، به انجام آن خوبی و ترک آن بدی و آنقدر در خود تکرار کند که در وجودش ملکه خوب جاودان شود و ملکه بد از بین برود.
در بحث تربیت ما با صفات روبه رو هستیم.
گاهی اوقات از ما می خواهند کار خوبی انجام دهیم و گاهی از ما می خواهند کار بدی انجام دهیم،اینجا کار راحت است؛اما گاهی اوقات از ما می خواهند یک "صفت" خوب یا بد را در خود به وجود آوریم،اینجا کار سخت می شود.
مثلا آشتی کردن با کسی که با او قهر هستیم شاید در یک شرایط خاصی راحت باشد، اما اگر بخواهیم عادت و صفت قهر کردن را در وجود خود از بین ببریم به راحتی اتفاق نیفتد.
از بین بردن و به وجود آوردن یک صفت کار ساده ای نیست، یکی از دلایل آن، این است که اعماق وجود انسان دارای لایه های پنهان است و انسان از درون خودش خبر ندارد.
انسان نسبت به سرّ خودش آگاهی ندارد؛روز قیامت انسان از سرّ خود باخبر می شود.
چرا اخلاص کار دشواری است؟ چون ما از اخلاص نداشتن خود خبر نداریم!
چرا اهل بیت(علیهم السلام) می فرمایند:"از ما نیست کسی که هر روز نفس خود را محاسبه نکند."؟
نمی گویند فهرستی از اعمال،می گویند محاسبه ی اعمال! یعنی بگو من چرا فلان کار را کردم؟تا کی باید اینگونه باشم؟و...اینها سؤالاتی است که انسان باید به آن برسد،تا از اعماق و اسرار وجود خود باخبر شود و خود را بشناسد.
امام صادق(ع) می فرمایند:"شما قبل از ظهور باید خود را اصلاح کنید،بعد از ظهور زمان فتنه های بزرگ است." یعنی باید از قبل از ظهور خودسازی کنیم.
هنگام ظهور شبیه عاشورا است؛هرکس برای یاری امام حسین(ع) آمادگی نداشت باید می رفت جهنم."
یا جهنم یا اوج بهشت!
بعد از ظهور هم همین است،اما در عاشورا باید بین مرگ و زندگی یکی را انتخاب می کردی اما هنگام ظهور باید بین راه درست و غلط یکی را انتخاب کنی؛عاشورا سخت تر است یا ظهور؟
دوران دفاع مقدس دوران راحتی بود برای سعادتمند شدن، اما آخرالزمان و زمان فتنهها خیلی سخت تر است.
امرالمؤمنین می فرمایند:"در فتنه های آخرالزمان اکثر مردم ریزش می کنند."
باید آنقدر خود را نقد و تحلیل کنیم تا کم کم به شناخت از خود برسیم؛هدف از محاسبه ی نفس همین است.
پس چرا تربیت باید قطره چکانی اتفاق بیفتد؟
1.سخت بودن به وجود آوردن و از بین بردن یک صفت
2.سخت بودن خودشناسی
سؤال دوم:تربیت ولایی چرا باعث تزکیه ی نفس می شود؟
مثلا یکی از بیماری های کلیدی ای که در وجود انسان است حسادت است.
امام باقر(ع):"ریشه ی کفر حسادت است."
خوش به حال کسی که اگر حسادت میکند به آن اقرار می کند و می گوید،چون ابلیس انکار کرد.
امیرالمؤمنین(ع):"علت مخالفت با انبیا حسادت است."
نود درصد حسادت پنهان است،باید حسادت را جدی گرفت!
امیرالمؤمنین(ع) همچنین می فرمایند:
"بدترین مرض ها حسادت است."
"رأس همه ی رذائل حسادت است."
"بزرگترین دام ابلیس حسادت است."
بدترین نوع و بیچاره کننده ترین نوع حسادت،حسادت به کسی است که خدا به هر دلیلی او را بر تو ترجیح داده است. مثل حسادت ابلیس به انسان.
بدترین نوع حسادت در قرآن هم تصریح شده:"حسادت می کند نسبت به مردمانی که ما آنها را ترجیح داده ایم."
وقتی در خانه ی اولیای خدا می روی آنقدر باید در را بکوبی که حسادتت از بین برود.
محبت به اولیای خدا یعنی اینکه ما از حسادت دور هستیم.
محبت الهی،ولایت مداری و تربیت ولایی انسان را از حسادت نجات می دهد.
- ۹۲/۰۵/۱۹